Η κυνηγημένη γυναικεία φύση του Lars Von Trier

           

            Φαίνεται κάθε σκηνοθέτης να ζει διαμέσου των ταινιών του. Άλλος σε μεγαλύτερο, άλλος σε μικρότερο βαθμό. Ο Lars Von Trier ανήκει στους κινηματογραφιστές που ουσιαστικά φαίνεται σαν να είναι οι ταινίες του. Επιθυμεί πάντα να μας θυμίζει την παρουσία του, ακόμα και με το τρέμουλο της κάμερας που κρατά. Αν, κατ’ αυτόν, ο Αντίχριστος είναι η ταινία που τον έσωσε από την κατάθλιψη, για το θεατή αποτελεί μια βουτιά σε παγωμένο ωκεανό, αυτόν της ψυχοσύνθεσης του σκηνοθέτη. Όπου μόνιμα κολυμπά μια γυναίκα, περισσότερο συμβολοποιημένη, παρά με μια μοναδική προσωπικότητα.

            H γυναίκα  αυτή είναι φορτισμένη με όλες εκείνες τις αρχετυπικές ιδιότητες που της έχουν αποδοθεί από καταβολής κόσμου. Αδύναμη, πάντα σεξουαλικά προκλητική και θελκτική, πανούργα, υποταγμένη στον άντρα. Κι αν κάποια φορά αποφασίζει να επαναστατήσει, επειδή έχει συνειδητοποιήσει την υποταγή της, ο Άντρας, κάνοντας χρήση της φυσικής εξουσίας του πάνω της, της υπενθυμίζει το πεπρωμένο της.

            Είναι  μισογύνης ο Trier; Οι περισσότεροι αποφαίνονται θετικά, μετά την παρακολούθηση των ταινιών του. Κι όμως, ο σκηνοθέτης μάλλον σκύβει με τρυφερότητα πάνω από τη γυναικεία φύση, στολίζοντάς την με αρετές που προλαβαίνουν να λάμψουν, πριν εκείνη ακολουθήσει τη μοίρα της. Αρετές που καμιά φορά αποδεικνύονται ιδιαίτερα σκοτεινές, όταν Εκείνη αποφασίζει να χρησιμοποιήσει τη σεξουαλικότητά της για να αυτοπροσδιοριστεί. Η Grace, η Selma, η Bess, Εκείνη, όλες θύτες και θύματα των αντρών , η καθεμιά της με το δικό της τρόπο, έχουν γίνει θυσία για να διδάξουν το μεγαλείο τους στους Άντρες, αφού πρώτα αφανίστηκαν. Ο υπόγειος ναρκισσισμός που τις καθοδηγεί σταδιακά μετατρέπεται σε μίσος προς τον εαυτό και επιθυμία για αυτοκαταστροφή. Εμπλέκονται σε μια παρασιτική σχέση με το Αρσενικό και μόλις εκείνο το αντιλαμβάνεται, προσπαθεί να απεγκλωβιστεί.

            Οι ταινίες του Trier, λοιπόν, φαίνεται να λειτουργούν ως απεικόνιση του δικού του ωκεανού, του δικού του γυναικείου κομματιού, που είτε ο ίδιος είτε οι άλλοι, είτε η φύση per se, καταδιώκουν.

            Οι θεολογικές ανησυχίες του κινηματογραφιστή, είναι εμφανείς στον εμπλουτισμό των μεταφυσικών διαστάσεων της σχέσης αρσενικού-θηλυκού, με σχόλια πάνω στη θρησκεία. Είτε μέσω αναφορών στο προπατορικό αμάρτημα, είτε μέσω της έμμεσης ταύτισης της γυναικείας φύσης με το Χριστό και της ανδρικής με τη θεϊκή παρέμβαση. Ο Χριστός του Trier λαμβάνει εξολοκλήρου σάρκινη υπόσταση. Σαν να επιχειρούνται εικασίες για την τροπή της ιστορίας αν η θεϊκή φύση Του υποτασσόταν στην ανθρώπινη. Η σεκάνς με τη Γυναίκα να ξαπλώνει ως άλλος εσταυρωμένος και στη συνέχεια να γίνεται ένα με το έδαφος είναι ενδεικτική. Και είναι αλησμόνητη η σκηνή του διαλόγου της Grace με τον πατέρα της.

            Ακόμη, πάντως, κι αν η γυναικεία φύση του Trier τελικά υποτάσσεται, δεν παύει έστω και μετά το χαμό της να προκαλεί, εκτός από την άγρια χαρά, ένα αλλόκοτο σάστισμα  στον Άντρα, αφού η Γυναίκα με πολλά πρόσωπα ή χωρίς καν αυτά είναι παντού. Το αμήχανο, σαν παιδιού, βλέμμα του Dafoe στην τελευταία σκηνή του Αντίχριστου, απορεί που τελικά κυριαρχεί σε ο,τι με πάθος κυνηγά. «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ιστορία από αυτή του άντρα και της γυναίκας».

http://www.youtube.com/watch?v=tw4CeXAolMY