Amador: Ένα παζλ από λουλούδια

 Tο Amador,  του Fernando León de Aranoa, που μας έχει χαρίσει ήδη Δευτεριανές Λιακάδες, αποδεικνύει πως η αντισυμβατικότητα μπορεί να μην είναι απαραίτητα θορυβώδης και η ευαισθησία να μιλά την ίδια γλώσσα με τη σκληρότητα. Ταυτόχρονα η ταινία φυτεύει ελπίδα και σε σοκάρει, με έναν πρωτόγνωρο τρόπο, όσο μπορεί να σε σοκάρει καμιά φορά ένα μαραμένο λουλούδι.

Η ηρωίδα διαθέτει την εμβληματικότητα της χαρακτηριστικής ισπανίδας, με μακριά μαύρα μαλλιά, την ίδια στιγμή βάρος και κληρονομιά. Με ένα μυστικό μέσα της, η Marcella αναλαμβάνει τη φροντίδα ενός ασθενούς, του Amador. Οι δυο τους αποκτούν ένα είδος επικοινωνίας που της δωρίζει την ικανότητα να έρθει σε επαφή με ένα μωσαϊκό ανθρώπων που ίσως πριν αμφέβαλλε για το κατά πόσο θα βουτούσε στην περιπέτεια του να τους αντικρύσει κατάματα.

Κάθε ένας μας οικειοποιείται, μέσα από την εμπειρία του, την εικόνα ενός ασθενούς ηλικιωμένου, κλεισμένου σε ένα κλουβί ανημποριάς. Μας δίνεται η ευκαιρία, να μπούμε για λίγο σε έναν ωκεανό στον οποίο θα μπορούσε να κολυμπά η γιαγιά ή ο παππούς μας και να αντικρύσουμε μία, κάποτε, ευκίνητη γοργόνα. Και μαζί να αναρωτηθείς ποιά μπορεί να είναι η ιστορία του ανθρώπου που έχει αναλάβει τη φροντίδα του.

Το μυστικό της, αυτή η γυναίκα, δε μοιάζει έτοιμη να το φροντίσει, είναι ένα λουλούδι που δεν ξέρει αν υπάρχει μέσα της το έδαφος για να ανθίσει. Για να φροντίσεις ένα λουλούδι δικό σου, ίσως καμιά φορά χρειάζεται να μάθεις πώς να σε νοιάζει να φροντίζεις τον κήπο κάποιου άλλου.

Οι κουβέντες μεταξύ εκείνης που φροντίζει και εκείνου που περιμένει την ανακούφιση γίνονται ανάλαφρα προκλητικές, με μία απροσδόκητη δόση φλερτ. Και σπάνε τη θλίψη που έχει συσπάσει το δέρμα του προσώπου της, δίνοντας τη θέση της σε ένα παιδί που για να χαμογελάσει είναι ανάγκη εκείνη να δανείσει τα χείλη της. Εκείνη φροντίζει το σώμα του και εκείνος την ψυχή της. Τη βοηθά να μαζέψει τα πέταλα από το λουλούδι της ζωής που έχει σκορπίσει ένας ανεπιθύμητος αέρας. Και να μην κατηγορεί τον άντρα της ότι εκείνος φυσούσε κατεψυγμένους ανέμους. Να συνθέσει ένα ανθισμένο κομματιασμένο γρίφο. Γίνονται, τελικά, οι δυο τους, δυο παιδιά που σπαζοκεφαλιάζουν πάνω από ένα παζλ και εκείνη καλείται από τη μοίρα να τοποθετήσει το τελευταίο κομμάτι. Για να το κάνει, μαθαίνει να γράφει αλλά και να στέλνει μια επιστολή φτιαγμένη από αλήθεια. 

Κάπου εκεί η ταινία μας ζητά ουσιαστικά να εξομολογηθούμε τι είναι πένθος για μας. Πότε επιθυμούμε να αφήσουμε κάποιον να ταξιδέψει χωρίς γυρισμό; Και τι μας προετοιμάζει γι αυτό. Τι κομμάτια δικά μας τελικά πασχίζουμε να κρατήσουμε ζωντανά; Όλα αυτά με το πρόσχημα της ύλης, που ποτέ τελικά δεν είναι αποκλειστικά εξαργυρώσιμη. Και να αναρωτηθούμε πότε συγχωρούμε κάποιον που έγινε κλέφτης των λουλουδιών και που κράτησε τα λουλούδια ζωντανά με τοξικά σπρέι, εν ονόματι της ανάγκης.

Το σουρεάλ στοιχείο ανθίζει στους αλμοδοβαρικούς διαλόγους της ηρωίδα με μία άσπονδη φίλη, στην πράξη αγάπης στην οποία προβαίνει ξεσκεπάζοντας, επί τη ευκαιρία, την εκκλησιαστική υποκρισία.

Ένα αληθινό φιλμ, με ισορροπία ανάμεσα στο βαρύ και το ελαφρύ, στη ζωή και στο θάνατο, με αβέβαια στραβοπατήματα, γοητευτικά μέσα στην ατέλειά τους. Ο απλότητα και ο λυρισμός του γίνονται αντίβαρο στην πίεση. Μαδά μια μαργαρίτα με το ερώτημα: “Θάνατος ή ζωή;” Προσπαθεί να απαντήσει: «Κράτα κάτι για όσο χρόνο σε αφήσει». Και αναβαθμίζει ένα απλό  παζλ σε ένα χώρο που κλείνει την οικουμενικότητα της φύσης, αίνιγμα που οδηγεί στο Ένα.  

Move it