The Strange Case of Angelica

Το να πυροβολείς με τη φωτογραφική σου μηχανή κάτι ήδη νεκρό ίσως μπορεί να γεννά τη ζωή. Από δύο αρνητικά προκύπτει ένα θετικό, σε αυτό το πορτογαλικό μικρό διαμαντάκι του Manoel de Oliveira, τον βετεράνο με το ιδιαίτερο όσο και απλό και περιεκτικό ύφος.

Ταινία χειροτεχνία, όπου ο άνθρωπος που τη δημιούργησε είναι σα να έστησε τα σκηνικά με τα χέρια του και  όπου κάθε τι φαίνεται πως έχει δημιουργηθεί με φροντίδα. Με φωτογραφία παλιά καρτ ποστάλ, φθαρμένη και νοσταλγική.

Ο φωτογράφος κινείται σε διάφορα παράλληλα σύμπαντα, σημείο συνάντησης των οποίων είναι το μεταφυσικό του αντάμωμα με μία κοπέλα. Εκείνη μόλις έφυγε από τη ζωή και η οικογένειά της επιχειρεί να ανάγει το γεγονός σε τέχνη, ίσως για να το ξορκίσει. Οι γύρω συμμετέχουν με το βλέμμα στην καλλιτεχνική συνάντηση των δυο τους, αν και είναι ο φωτογράφος που κρατά τη μηχανή.

Τα τοπία που παρεμβάλλονται στην απλωμένη δράση μαρτυρούν πως όσο και να συμβαίνουν γεγονότα, όσο κι αν άνθρωποι εργάζονται ή δουλεύουν, οι πέτρες θα είναι εκεί, υπεράνω αυτής της αγωνίας που μαρτυρά η εμμονή του φωτογράφου να πυροβολεί τους εργάτες.

Η ανοιχτότητα στο θάνατο, που φέρνει την πιο ειλικρινή σχέση με τη ζωή, είναι η γεύση που αφήνει η ταινία, κατορθώνοντας να μη μιλά για τον έρωτα αλλά να εκπέμπει από την αρχή ως το τέλος την υπόνοιά του.

 Move it

Detachment: Η αποπρoσωποποίηση της εκπαίδευσης

Mιλά συχνά κανείς για τις διακρίσεις και τη βία μεταξύ των παιδιών, αλλά σπάνια αναφέρεται στη βία που ασκεί το κοινωνικό σύστημα στο δάσκαλο, και πόσο τελικά το ένα μπορεί να συνδέεται άμεσα με το άλλο. Η αναπαράσταση του επαγγέλματος του δασκάλου φέρνει στο μυαλό κόπωση, απογοητευμένο ιδεαλισμό αλλά και τη μαχητικότητα που χρειάζεται ο δάσκαλος για να προχωρεί και να ζει μαζί με τους μαθητές του, παρά τις συνθήκες που σκοτώνουν τη μεταξύ τους ροή στην επικοινωνία. 

Ίσως ο μόνος τρόπος για να είναι ένας δάσκαλος “αποτελεσματικός” και να αξιολογήσει στεγνά τους μαθητές, όπως το ζητά ένα Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών, είναι η πλήρης συναισθηματική αποστασιοποίηση, τόσο από το γνωστικό αντικείμενό του όσο και από τα ίδια τα παιδιά. Σε κάθε άλλη περίπτωση, που ο δάσκαλος επιθυμεί να συν-κινήσει το μαθητή, η σύγκρουση με το σύστημα είναι αναπόφευκτη, και οδηγεί σε αδιέξοδα, ή σε δημιουργία, ανάλογα κατά πόσο υπάρχει πιθανότητα για επανάσταση. 

Η κινηματογράφηση ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, απλή και “βρώμικη”, σχεδόν τηλεοπτικά ντοκυμαντερίστικη, προσομοιάζει στο επάγγελμα του εκπαιδευτικού, ως προς την κοινωνική υποτίμησή του Οι παραλληρισμοί με τη βιωματική σφαίρα του αξιολογητή μας, αποκαλύπτουν πως το βίωμα είναι η μόνη οδός για να μάθει κανείς κάτι. Όταν λείπει αυτό, μεταφέρονται ξερές λέξεις και νοήματα, χωρίς καμία αξία. Το να κοιτάξεις στα μάτια τους μαθητές και να παραμερίσεις τους ενδιάμεσους της διδακτέας ύλης και του καθωσπρεπισμού μοιάζει πολυτέλεια.

 Η απαισιοδοξία, ωστόσο του σχολιασμού της ταινίας, όσο κι αν αφυπνίζει, είναι για ακόμη μια φορά, μετά τα "Μαθήματα Αμερικάνικης Ιστορίας" ασφυκτική. Δημιουργεί τόσες άμυνες όσες και η εικόνα της εκπαίδευσης σήμερα, αφού υπογραμμίζει οτι μερικοί κούκοι, μόνοι τους, δε φέρνουν την άνοιξη. .