Τετάρτη 24 Αυγούστου 2011

Winter's Bone: Η άνοιξη μέσα της



  

Συχνά οι οσκαροειδείς ταινίες προκαλούν αντίδραση, μόνο και μόνο επειδή έχουν προταθεί για το βραβείο. Θες οι ¨φωτογραφικοί¨ μελοδραματικοί ρόλοι, με τον ηθοποιό αγνώριστο (Charlize Theron, Nicole Kidman), είτε η απογοήτευση από κάποιες λεγόμενες μεγάλες ταινίες. Ακόμα και το γεγονός οτι καμιά φορά το κόκκινο χαλί καταντά χώρος αλληλοκολακείας μεταξύ καλλιτεχνών. Θα έχουμε πάντα τον Τιτανικό, αλλά συχνά εμφανίζεται το κακό διαολάκι της προκατάληψης. Το Winter's bone, με αφορμή την ανάγκη για δροσιά μέσα στο καλοκαίρι, δικαίωσε την άρση του. Κυρίως γιατί αν ξεχιονίσεις λίγο το παράθυρο που σου ανοίγει η ταινία,  θα αντικρίσεις μια σπάνια ψυχή.
    Από την αρχή οι ευθύνες που έχει αναλάβει η έφηβη της ιστορίας είναι δυσανάλογα βαριές. Ο πατέρας της από χρόνια μπερδεμένος στο να πουλά αποδράσεις.  Καταζητούμενος, ζωντανός ή (όπως μαθαίνουμε) νεκρός, η εγγύηση για τη σύλληψή του, αν δε κατατεθεί, θα στείλει στο δρόμο όλη της την οικογένεια. Το κορίτσι αποφασίζει να τον βρει, καταρχάς για να τους σώσει, αλλά και γιατί σα μια μικρή Αντιγόνη επιθυμεί να θάψει τον αδελφό-πατέρα, κάτι που δείχνει και τη σύγχυση μεταξύ των γενεών μέσα της.
     Μοιάζει εκπληκτικό πως, ο σεβασμός στους γονείς, αντίθετα ίσως με άλλες περιπτώσεις, δεν κερδίζεται, αλλά φαίνεται πως τα γονίδια έχουν επιγραφή με αυτόν πάνω τους. Υπάρχει ο σεβασμός στο DNA μας? Συγκοινωνεί με το λυχνάρι της υγείας του πνεύματος? Είναι πιθανό, οι γονείς αφορούν κομμάτι του εαυτού μας, η παντελής απόρριψή τους δημιουργεί άγχος οτι θα αφανιστούμε οι ίδιοι.
    Κι όμως, τις άσχημες πλευρές του πατέρα της τις έχει απορρίψει από νωρίς, αλλά όχι αυτόν ως ύπαρξη, παρά ίσως περισσότερο ως λειτουργία. Το πιο αγγελικό πρόσωπο αντισταθμίζει τον άντρα του σπιτιού, με όποια χειρωνακτική υποχρέωση συνεπάγεται αυτό. Ταυτόχρονα,  γίνεται η ίδια μητέρα του εαυτού της αλλά και των μικρών προστατευόμενών της, το ένστικτο την οδηγεί στην ουσιαστική φροντίδα μακριά από τα κανακέματα. Έχει τη γενναιοδωρία να δέχεται το γεγονός της ανημποριάς της μαμάς της να έχουν οποιαδήποτε επαφή. Οι υπόλοιπες γυναίκες, "λίγες", απλά διαμεσολαβούν και κινούν τα νήματα προς τη λύση του δράματος.
    "Μη ζητάς κάτι που θα έπρεπε να σου είχε ήδη προσφερθεί". συμβουλεύει με θυμό τα παιδιά, αφού για την ίδια το αίτημα παραμένει μια μάστιγα, από την οποία δεν μπορεί να απαλλαχθεί. Γιατί εκείνος από τον οποίο ζητά δεν είναι πουθενά. Το ύφος της, που σε στοιχειώνει από την αρχή της ταινίας, μιλά, φωνάζει πως καμιά φορά η μόνη επιλογή που μπορεί να έχει κάποιος όταν αυτές είναι οι μυρωδιές γύρω του, είναι οι άκρες των χειλιών του να είναι καταδικασμένες να δείχνουν λίγο προς τα κάτω, σα να θέλουν να εξομολογηθούν το βάρος που έχει κρεμαστεί πάνω τους, αλλά συγκρατιούνται.



    Πώς να είναι όταν το όνομα του πατέρα σου δημιουργεί τέτοιες αντιφατικές αντιδράσεις δέους, αντιπάθειας, φόβου, προσμονής, ανικανοποίητου? Ίσως για να λυτρωθεί από το δράμα της, ο κατακερματισμός της ψυχής της από εκείνον να ήταν μοιραίο να γίνει πραγματικός. Να ήταν απαραίτητος, έτσι ακραίος, για να ενώσει τα κομμάτια της. Και αποσπώνται τα χέρια του, ως απόδειξη θανάτου του, αποδεικτικά της ικανότητας για δημιουργία. Η ηρωίδα τα κρατά για λίγο στα δικά της χέρα και σαν να μεταφέρεται εκείνη τη στιγμή κάτι από την αντρική ικανότητα, που από καιρό έχει υποψιαστεί οτι έχει ενδοβάλει. Ίσως τα πιο απεχθή γίνονται πάντα με ευγενικά κίνητρα. Ή, κυκλικά, για να πετύχεις έναν ανώτερο σκοπό χρειάζεται να εκπέσεις σε ένα πραγματικό τραύμα.
     Επιτέλους, το κορίτσι ελέγχει ο,τι νόμιζε για χρόνια πως δε μπορούσε να ελέγξει. Η αδυναμία του πατέρα του ήταν η οικογένειά του,της λέει ο θείος της, με τον οποίον η εκτίμηση αλληλοκερδήθηκε. Η δύναμη του πατέρα αρχέγονα ήταν τα χέρια του. Εκείνη συνενώνει τις δυο αντίρροπες δυνάμεις και εκπλήσσει τον εαυτό της που άντεξε αυτή τη βίαιη αποκοπή. Είναι γιατί η αποκοπή από το γονιό δεν μπορεί να είναι παρά ταυτόχρονα τραυματική και λυτρωτική.
    Το τραύμα του αποτρόπαιου θεάματος αυτού το έχει ξαναζήσει. Χρειάστηκε όλη αυτή η επώδυνη διαδρομή για να δει μια ολότητα και όχι αποσπασματικά μια σχέση που ίσως ποτέ δεν κατάλαβε τη μορφή και την κατάληξή της, αλλά θα τα είχε αισθανθεί από πολύ πρώιμη θέση.
    Την παρηγορούσε, ίσως, πάντα, οτι τα δικά της χέρια είναι ολόκληρα, άρτια, συνδεδεμένα και σε πλήρη αρμονία με τον εαυτό της, να δημιουργεί, να παράγει, να φροντίζει. Η μονίμως με αυτοέλεγχο και αυτοσυγκράτηση έφηβη, με την προτροπή-υποστήριξη ενήλικων γονεϊκών φιγούρων αποκαλύπτει το ξερίζωμα της ψυχής της. Διώχνει τις ξεραμένες ρίζες στο ποτάμι και μετά τις παρακολουθεί να φεύγουν, σαν ινδοί νεκροί. Στεγνώνοντας τα μαλλιά από το μαύρο νερό, εξασφάλισε την άνοιξή της.


    trailer

Διαβάσατε περισσότερο