Από τη στιγμή της λήξης του φιλμ και μετά, συζητώντας με άλλους,
διαβάζοντας γνώμες και νιώθοντας τη γεύση σιδήρου από το αίμα του κύκνου ακόμα
ζωντανή, η ιδέα της τελειότητας κάνει πιρουέτες στο νου μου, για να προσγειωθεί
με άψογο πλιέ στην εκπνοή της μουσικής. Η μπαλαρίνα ήθελε απλά να
είναι τέλεια. Η ετυμολογία της λέξης παραπέμπει άμεσα στο τέλος, με το οποίο
φλερτάρει εξαρχής η ηρωίδα μας, αλλά και οι περισσότεροι που παρακολούθησαν το φιλμ…
Από παλιά έχει αναχωρήσει για ένα ταξίδι αυτογνωσίας, που την υπερβαίνει, λαμβάνοντας ανεξέλεγκτη κατεύθυνση, σαν
ένας κισσός που απελευθερώνεται από τα όρια μιας γλάστρας ή ενός μπαλκονιού,
για να τυλιχτεί γύρω από τον εαυτό του και να χαθεί μέσα σε λυτρωμένους λυγμούς
ασφυξίας.
Εξαρχής το δέρμα της αποτυγχάνει να είναι προστατευτικό της ύπαρξής της. Γίνεται
αισθητό ως όριο, που την περιορίζει και την εγκλωβίζει. Μπροστά στην επαφή με
τον έξω κόσμο ακόμα πειραματίζεται ως προς το ποια σχέση επιθυμεί να έχει με
αυτόν. Μόνο που ο,τι την περιβάλλει δεν βιώνεται παρά ως ένας παραμορφωτικός
καθρέφτης. Έτσι, η μόνη της επιλογή είναι να μετατρέψει το δέρμα της σε έναν
καθρέπτη που αντανακλά τις προβολές-προσδοκίες των άλλων επάνω της. Είτε αυτές
είναι τα ανεκπλήρωτα όνειρα της μητέρας, είτε οι ναρκισσιστικές ορέξεις του
χορογράφου. Έναν καθρέπτη που έχει την παρόρμηση να σπάσει και να χαράξει με
κάθε ευκαιρία και κάθε αφορμή, με το πρόσχημα ότι κάποτε θα της προσφέρει το
πολυπόθητο όριο που θα την προστατέψει, όντας ο ίδιος ατελής. Η δική της
επιθυμία είναι απούσα, μόνη της επιθυμία είναι να ικανοποιήσει τους άλλους.
Όταν κάποιος (η ανταγωνίστρια χορεύτρια, ο χορογράφος) επιχειρεί να της
διακινήσει επιθυμίες που ενυπάρχουν στη φύση της, συναντά βία.
Πού άραγε έχει φωλιάσει ο πατέρας,
μπροστά σε όλο αυτό τον παροξυσμό; Στα χείλη που δαγκώνει η μπαλαρίνα; Στις
απαγορεύσεις στις οποίες εξαντλείται καθημερινά για να οριοθετήσει τον εαυτό
της από την υπέρμετρη απόλαυση της συμβιωτικής σχέσης της με τη μητέρα; Η
απαγόρευσή του σχετικά με αυτή τη σχέση φαίνεται σα να μην επιχειρήθηκε ποτέ. Η
λεπτή γραμμή που χώριζε το κορίτσι από το να αγγίξει η πουέντ της την ψύχωση
διαλύθηκε με την ευκολία που ένα φτερό ταξιδεύει ανάμεσα στον αέρα και στη
λίμνη ακροβατώντας στην ενδιάμεσή τους επιφάνεια, μέχρι μια βίαιη πίεση να το
κάνει να βυθιστεί σε υπόγειο δίκτυο από κομματιασμένες εικόνες που διαδέχονται
η μία την άλλη.
Μάνα και κόρη, μέσα στην επιθυμία
τους να επιλεγούν (και οι δύο) στο ρόλο του κύκνου, εκφράζουν την ανάγκη τους
να επανορθώσουν για την απόρριψη αυτού του πατέρα. Είναι το γεγονός εκείνο, για
το οποίο ποτέ δεν μιλούν μεταξύ τους και αυτό διακλαδώνεται ανάμεσά τους
πνίγοντάς τες.
Το κύκνειο άσμα του κοριτσιού κορυφώνει
και σηματοδοτεί την τελείωσή του (εδώ ο όρος λαμβάνει όλες τις δυνατές
ερμηνείες, σε σωματικό και ψυχολογικό επίπεδο), όντας εκτυφλωτικά όμορφο και τραγικά ελκυστικό και έχοντας
επιτέλους βρει την ηδονή της απόλυτης έκστασης. Έγινε πραγματικότητα εκείνο που
καθένας που επιζητά την τελειότητα φοβάται και προσπαθεί να ελέγξει, το τέλος.
